W piątek, 5 grudnia 2024 roku, w siedzibie Muzeum Armii Krajowej w Krakowie odbył się uroczysty wernisaż wystawy czasowej zatytułowanej „Rzeczpospolite partyzanckie. Enklawy wolności”.
Wystawa przedstawia tzw. „rzeczpospolite partyzanckie” – obszary wyzwolone przez żołnierzy Armii Krajowej oraz inne formacje podziemne w 1944 roku, które przez kilka tygodni, a nawet miesięcy, funkcjonowały jako enklawy polskiej wolności w okupowanej Europie. Na ekspozycji zaprezentowano sylwetki bohaterów, kulisy powstania oraz historię walk o utrzymanie tych niezwykłych miejsc.
Unikalne eksponaty
Ekspozycja zawiera kilkadziesiąt plansz ze zdjęciami, opisy historyczne oraz unikalne eksponaty, takie jak broń, sztandary i dokumenty. Zbiory te pochodzą m.in. z Muzeum Armii Krajowej, Centralnej Biblioteki Wojskowej, Instytutu Pamięci Narodowej oraz Archiwum Akt Nowych w Warszawie.
Wystawa obejmuje prezentację najważniejszych republik partyzanckich, takich jak:
- Republika pińczowska,
- Republika raciechowicka,
- Republika iwonicka,
- Republika ochotnicka,
- Republika wszachowska,
- Republika kampinoska,
- Republika stołpecko-nalibocka.
Ukazano również pierwszą republikę partyzancką, która powstała w okresie działalności mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala” w latach 1939–1940. Kuratorami wystawy są dr Piotr Wierzbicki i Anna Radecka z Muzeum Armii Krajowej. Ekspozycja powstała we współpracy z Centralną Biblioteką Wojskową im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie. Wystawę można oglądać do 31 marca 2025 roku w siedzibie Muzeum AK przy ul. Wita Stwosza 12 w Krakowie.
Źródła:
