Miasta na prawach powiatów
Kraków
W kwietniu 2021 roku został ustanowiony społeczny opiekun zabytków, którego działalność od początku koncentruje się na ochronie dziedzictwa kulturowego Krakowa. Jego misją jest podejmowanie działań związanych z zachowaniem wartości zabytków, utrzymaniem ich w jak najlepszym stanie oraz upowszechnianiem wiedzy o historii i znaczeniu tych miejsc.
Szczególnym obszarem opieki jest Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (św. Łazarza) przy ul. Kopernika w Krakowie – część dawnego zespołu kościelno-klasztornego, który od 1787 roku został przekształcony w szpital miejski św. Łazarza dzięki inicjatywie prymasa Michała Poniatowskiego.
Działania opiekuna koncentrują się nie tylko na trosce o sam kościół, ale także na śledzeniu losów całego kompleksu przy ul. Kopernika, gdzie przez wieki funkcjonowały zabudowania klasztorne i szpitalne. W obliczu współczesnych zmian, związanych z przenosinami części Szpitala Uniwersyteckiego do Prokocimia, istotnym wyzwaniem staje się troska o przyszłość zabytkowych budynków i przybliżanie ich historii mieszkańcom miasta.
Dzięki zaangażowaniu społecznego opiekuna, historia tego miejsca jest systematycznie dokumentowana i upowszechniana w przestrzeni publicznej. Jego działalność stanowi ważny przykład obywatelskiej odpowiedzialności i wrażliwości na dobro wspólne.
Społeczny opiekun zabytków Krakowa
Społeczny Opiekun Zabytków Krakowa, prawnik, podatkowiec, historyk i pedagog. Przewodniczący Komitet Ochrony Zabytków i Dóbr Kultury, absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie oraz Akademii WSB w Dabrowie Górniczej. Specjalizuje się w prawie podatkowym, prawie ochrony dóbr kultury oraz historii mentalności.
dherbowicz@komitetochronyzabytkow.plSpołeczny opiekun zabytków Krakowa
literaturoznawca, magister filologii polskiej (UJ), absolwent studiów podyplomowych z zakresu dyplomacji kulturalnej (UJ), doktorant w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych UJ. Specjalizuje się w historii literatury polskiej XX wieku ze szczególnym uwzględnieniem życia i twórczości Józefa Wittlina oraz Kazimierza Wierzyńskiego, badacz procesu twórczego oraz rękopisów pisarzy.
Interesuje się historią kultury II RP, historią sztuki, architektury i urbanistyki ze szczególnym uwzględnieniem architektury dwudziestolecia międzywojennego na terenie Krakowa, estetyki modernizmu i stylu art déco. Prowadzi ponadto badania naukowe w zakresie funkcjonowania pozostałości Twierdzy Kraków w świadomości mieszkańców oraz planuje działania popularyzujące ten element dziedzictwa miasta. Licencjonowany przewodnik po Krakowie (PTTK), od dzieciństwa zafascynowany historią swojego rodzinnego miasta. Aktywnie zaangażowany w działalność wielu organizacji studenckich, doktoranckich oraz pozarządowych (m.in. członek Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, twórca i wiceprezes krakowskiego oddziału Towarzystwa Polsko-Austriackiego, były prezes Towarzystwa Doktorantów Uniwersytetu Jagiellońskiego).
Za swoją działalność nagrodzony dwukrotnie Nagrodą Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego dla studentów i doktorantów za szczególne zaangażowanie w działalność organizacyjną na rzecz Uniwersytetu oraz stypendium im. Stanisława Pyjasa.
Społeczny opiekun zabytków Krakowa
Komitet Ochrony Zabytków i Dóbr Kultury objął patronatem czasopismo „Mundus Hereditatis”– półrocznik tworzony przez Akademickie Koło Studentów Ochrony Dóbr Kultury Uniwersytetu Jagiellońskiego. To ambitna inicjatywa, której celem jest popularyzacja dziedzictwa kulturowego i uwrażliwianie na obecność zabytków jako nośników pamięci.
Czasopismo Naukowe
Tarnów
Prawnik, absolwent Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Obronił pracę magisterską pt. „Ochrona dóbr kultury w trakcie konfliktów zbrojnych w świetle Konwencji haskiej z 1954 r.”. Aktualnie prowadzi badania nad ochroną dziedzictwa kulturowego podczas współczesnych konfliktów zbrojnych. Od września rozpoczyna praktyki w Departamencie Analiz i Strategii w Ministerstwie Sprawiedliwości, gdzie rozwija swoje zainteresowania związane z sądownictwem. Na co dzień pracuje jako manager ds. social mediów w firmie Vintoria, zajmującej się sprzedażą mebli i szkła artystycznego. W czasie studiów aktywnie działał w kołach naukowych. Oganizował wydarzenia akademickie i prezentował referaty na konferencjach krajowych oraz międzynarodowych. Od lat związany z Tarnowem, uczestnik konkursów poetyckich i przewodniczący młodzieżowego jury konkursu „Zainspirowani Dobrem”. W wolnych chwilach poświęca się literaturze, filozofii, pisaniu opowiadań oraz grze na instrumentach.
Społeczny opiekun zabytków Tarnowa
Powiaty
bocheński
Brzeski
Chrzanowski
Dąbrowski
gorlicki
krakowski
limanowski
Urodzony w 1989 roku w Limanowej, od pokoleń jego rodzina zamieszkuje Starą Wieś. Obecnie studiuje Administrację i Politykę Publiczną na Uniwersytecie Ignatianum w Krakowie. Historią i dziedzictwem zajmuję się hobbystycznie, pasjonuje się regionalizmami. W przeszłości członek Orkiestry Dętej „Echo Podhala” z Limanowej, oraz Zespołu Regionalnego „Limanowianie”. Podczas, niemal 7-letniego pobytu w Danii, był lektorem w Polskiej Misji Katolickiej w Parafii św. Anny w Kopenhadze, która stara się pielęgnować Polską tradycję i tożsamość. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Historycznego Oddział w Limanowej. Od 2020 roku związany z Zespołem Regionalnym Starowiejski HYR z Starej Wsi, który reprezentuje dziedzictwo i kulturę Lachów Limanowskich. W 2025 roku, jeden z założycieli Limanowskiego Towarzystwa Artystycznego. Jest zaangażowany w utrwalanie, w świadomości lokalnej potrzeby dbania o miejsca pamięci. Od początku prowadzenia, włączył się w zbiórkę na rzecz zabytkowych nagrobków, na cmentarzu w Łososinie Górnej. Zabiegał o przeprowadzenie remontu i przywrócenie krzyża pomnikowego na cmentarzu z czasów I Wojny, nr 369 na Golcowie, jak również o remont pomnika zamordowanych przez Niemców zakładników w Starej Wsi, jak również zabytkowych nagrobków na Cmentarzu Parafialnym w Limanowej. Dba również o pamięć i miejsce egzekucji limanowskiej społeczności żydowskiej. Zajmuje się promocją miejscowych bohaterów, takich jak o. Józef Palewski, ks. Ignacy Zoń oraz Wincenty Stanisław Gawron. Z jego inicjatywy, Wincenty Stanisław Gawron otrzymał pośmiertnie tytuł Honorowego Obywatela Miasta Limanowa. Jest organizatorem i współorganizatorem, wystaw, konferencji oraz prelekcji, poświęconych historii regionu min. 'Wincenty Stanisław Gawron – Droga życia”, „Mieszkańcy Ziemi Limanowskiej o Monte Cassino – w 80. rocznicę zwycięstwa”, „Wincenty Stanisław Gawron – Człowiek Wolności” i inne. Damian jest również autorem artykułów popularyzacyjnych, na temat lokalnej etnografii i historii regionu. Wraz z przyjaciółmi wykonał Tablicę Pamiątkową poświęconą Wincentemu S. Gawronowi, która czeka nadal na swoje miejsce w przestrzeni publicznej. W ostatnim czasie zaangażowany w obronę przed wyburzeniem, zabytkowego „Pałacyku pod Pszczółką” w Limanowej (byłego więzienia UB i nie tylko), jak również ocaleniem fragmentu linii kolejowej nr 104, na potrzebę organizacji kolii drezynowej. W wyborach samorządowych w 2024 roku, ubiegał się o urząd wójta Gminy Limanowa, wystawiając niezależny, bezpartyjny komitet.
miechowski
myślenicki
Socjolog i kulturoznawca, absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego i Akademii Ignatianum w Krakowie. Pasjonuje się historią lokalną, szczególnie okresem I i II wojny światowej oraz relacjami polsko-żydowskimi. Jest autorem i współautorem książek, artykułów, wystaw oraz prelekcji dotyczących historii i kultury.
Aktywnie działa jako małopolski koordynator Fundacji „Katyń – ocalić od zapomnienia”, członek Polskiego Towarzystwa Historycznego oddział w Myślenicach, stowarzyszenia „Crux Galiciae” w Gorlicach, a także współpracownik międzynarodowego projektu Stolen Memory zajmującego się zwrotem depozytów zrabowanych więźniom niemieckich obozów.
Hobbystycznie oprowadza po Myślenicach szlakiem lokalnych zabytków, pracuje jako konsultant w środowisku lokalnym oraz jest inicjatorem licznych wydarzeń historycznych. Miłośnik sportu, książek, fotografii i podróży.
Za swoją działalność został odznaczony Austriackim Czarnym Krzyżem w 2013 roku oraz tytułem Honorowy Strażnik Pamięci w 2022 roku.
nowosądecki
44-letni mieszkaniec wsi Posadowa Mogilska w gminie Korzenna, od lat angażuje się w działania na rzecz lokalnego dziedzictwa. Z zawodu stolarz, cieśla i Technik Technologii Drewna, z pasji również rzeźbiarz. W ostatnich latach działał w Centrum Kultury w Korzennej, gdzie rozwijał swoje umiejętności w zakresie renowacji i rzemiosła artystycznego.
Obecnie aktywnie uczestniczy w renowacji zabytków, w tym starych mebli. Jego zaangażowanie w ochronę dziedzictwa kulturowego obejmuje także pomoc w rozbudowie zamku Stara Baśń w Grybowie, gdzie współtworzy część muzealną.
Michał Winiarski
Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz studiów podyplomowych z zakresu muzeologii na UJ. Jest właścicielem i opiekunem zabytkowej osady młyńskiej w miejscowości Roztoka-Brzeziny (gmina Gródek nad Dunajcem), którą aktywnie chroni i promuje. Prowadzi Fundację Ochrony i Wsparcia Dziedzictwa Kulturowego „Osada Młyńska” oraz realizuje projekty wspierające dziedzictwo kultury wsi.
Współpracuje również z Muzeum Ziemi Sądeckiej w ramach inicjatywy „Muzea domowe”, angażując się w działania popularyzujące tradycje wiejskie i młynarskie. Jego praca została doceniona m.in. nagrodą im. Mariana Korneckiego za osiągnięcia w ochronie drewnianej architektury Małopolski (2023) oraz honorowym odznaczeniem „Zasłużony dla Kultury Polskiej” przyznanym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2024 roku.
michal-winiarski@wp.pl 788 175 741nowotarski
Kandydatka na Społecznego Opiekuna Zabytków. Konserwatorka dzieł sztuki, absolwentka Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki im. Jana Matejki w Krakowie. Dyplom obroniła w 2024 roku w Pracowni Konserwacji i Restauracji Rzeźby Drewnianej i Polichromowanej. Podczas studiów uczestniczyła w licznych stażach w kraju i za granicą związanych z konserwacją dzieł sztuki. Obecnie pracuje w Muzeum Narodowym w Krakowie. Związana z regionem Pienin i z miastem Szczawnica.
Interesuje się sztuką dawną i współczesną oraz architekturą.
olkuski
oświęcimski
proszowicki
suski
tarnowski
Z wykształcenia geodeta, elektryk. Pasjonat archeologii i historii szeroko pojętej, od czasów starożytnego Egiptu po II wojnę światową. Najdroższa a zarazem najcenniejsza jest dla mnie historia mojej „małej ojczyzny”. Uważam, że musimy dbać o każdy przedmiot, budowlę, czy pomnik przyrody ponieważ są to niemi świadkowie wydarzeń historycznych które są bezcenne, a bez których nie mielibyśmy informacji o swojej przeszłości. Moje hobby to także sport, góry, polityka oraz podróże.
tatrzański
wadowicki
Kandydatka na Społeczną Opiekunkę Zabytków, pasjonatka historii, lokalnego dziedzictwa i kultury. Zaangażowana w działania na rzecz ochrony zabytków, szczególnie związanych z Kalwarią Zebrzydowską. Wykształceniem oraz doświadczenie związana z turystyką. W latach 2020-2023 studiowała na Akademii Ignatianum w Krakowie kończąc z wyróżnienie kierunek Turystyka wraz z ścieżką Turystyka Biznesowa i Kwalifikowana. Praca dyplomowa nosiła tytuł ,,Współczesne walory turystyczne Kalwarii Zebrzydowskiej i okolic”. Studia II stopnia na kierunku Kulturoznawstwo: design, dyskurs i zarządzanie ukończyła na tej samej uczelni, po jej przekształceniu w uniwersytet. Już za kilka dni przystępuje do obrony pracy magisterskiej pod tytułem ,,Relacje żydowsko-chrześcijańskie w Kalwarii Zebrzydowskiej i okolicach od XVII do XX w”.